“Met een ontwerpbureau als Hé! Architectuur en wij als bouwpartner met ervaring in houtbouw en natuurlijke materialen, was het vanaf het begin duidelijk hoe we dit gingen aanpakken”, begint Ive Jacobs te vertellen. “De woning werd compacter, er werden gezonde materialen gebruikt en we hebben speciale aandacht gehad voor hergebruik. De renovatie was ingrijpend, maar toch is de charme niet verloren gegaan en bleven er veel karakteristieke elementen behouden.”
Mix van oud en nieuw
Dat was ook de uitdrukkelijke wens van eigenaars Frederik en Els. Ze wilden graag een lichtrijke woning, die praktisch is, sfeervol en ecologisch verantwoord. Bij de verbouwing werden de originele elementen van het bakstenen huis zoveel mogelijk behouden. De verouderde bijbouwen werden gesloopt en vervangen door een bescheiden optopping en een nieuwe aanbouw, beide in hout.
Ive Jacobs: “Overal vloeien oud en nieuw naadloos in elkaar over. Zo is het aardse kleurenpalet van de aanbouw geïnspireerd op de oude mozaïekvloer in de gang van de oorspronkelijke woning. Ook bleef de prachtige originele gevel behouden. Tegen de oorspronkelijke achterbouw groeide een blauwe regen. Frederik en Els wilden die graag bewaren, dus hebben we daar uiteindelijk een heel nieuwe constructie voor voorzien.”
“De nieuwe woning is dan wel compact, ze voelt heel ruimtelijk aan”, vult Hanne Eckelmans aan. “Mensen denken vaak dat uitbreiding nodig is om een ruime en aangename woning te creëren, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Deze typische Brusselse rijwoning is hoog en smal. De leefruimtes zijn verdeeld over de verschillende verdiepingen en visueel met elkaar verbonden door de vide en de mezzanine die we creëerden in de aanbouw. Die openheid vergroot het ruimtegevoel, zonder dat we de bebouwde oppervlakte hebben vergroot.”
Duurzame materialen
Ive Jacobs: “De structuur van de aanbouw en de optopping bestaat uit massief houten palen en balken met zichtbare demonteerbare verbindingen. Er werden slechts twee maten van balken gebruikt. De keuze voor hout werd direct gemaakt, vanwege het feit dat hout een nagroeibaar materiaal is. Een ander voordeel van bouwen met hout is natuurlijk de mogelijkheid van prefabricatie. Daardoor konden we de bouwtijd aanzienlijk inkorten en zorgen voor een vlotte opvolging van de werken.”
Hanne Eckelmans ontwierp de aanbouw volgens het principe ‘ruwbouw is afbouw’. Daarmee werden kosten uitgespaard, maar op die manier kreeg de woning ook een warme en natuurlijke uitstraling.
Naast hout werden er nog andere duurzame materialen gebruikt bij de renovatie. Als isolatiematerialen werd geopteerd voor kurk, houtwol, kalkhennep en cellulose. De afwerking bestaat dan weer uit leempleister en -verf, wat zorgt voor een gezonde dampopen structuur. Voor de fundering werden glasschuimgranulaten gebruikt, een duurzaam alternatief voor de traditionele betonplaat. Het project is volledig bio-ecologisch en voldoet aan de eisen van RENOLAB, een subsidietraject dat duurzame renovatieprojecten ondersteunt.
Toekomstbestendige woning
De omkeerbare verbindingen maken de aanbouw en optopping circulair. Maar volledige demontage was daarbij niet het eerste doel. Hanne Eckelmans: “De vernieuwde woning is ontworpen om mee te groeien met het gezin. De optopping kan in de toekomst aangepast worden, bijvoorbeeld door een afgescheiden unit te creëren. Ook de zolderverdieping erboven kan eenvoudig worden ingericht als slaapkamer met doucheruimte, aangezien alle aansluitingen al aanwezig zijn.”
Dat de eigenaars de mogelijkheid hebben om op termijn hun nu nog goed functionerende cv-ketel te vervangen door een warmtepomp, maakt de gerenoveerde woning helemaal toekomstbestendig.
Tot slot benadrukt Ive Jacobs: “Als je ecologisch wil bouwen is het extra belangrijk om de juiste partners te kiezen. Je moet samenwerken met mensen die ervaring hebben in bio-ecologisch bouwen. Het vraagt kennis en een andere manier van denken, maar het resultaat is absoluut de moeite waard.”
