In plaats van anonieme appartementsblokken of dure verkavelingen, ontstaan er dan kleinschalige houten cohousingprojecten, organisch gegroeid vanuit de wens van toekomstige buren om samen zelf een duurzame en betaalbare leefomgeving te realiseren. Door de handen in elkaar te slaan, kennis en middelen te delen en collectief bouwpakketten aan te kopen die zijn ontworpen volgens de principes van biogebaseerd en circulair bouwen, maken we wonen zo weer toegankelijk.
De betaalbaarheid vloeit rechtstreeks voort uit de collectieve zelfbouw: de marges van projectontwikkelaars vallen weg, de kosten voor externe aannemers worden aanzienlijk verminderd en de focus op lokale, onbewerkte materialen houdt de uitgaven binnen de perken. Bovendien creëert de actieve participatie in het bouwproces een gevoel van eigenaarschap en verbondenheid dat verder reikt dan de stenen – of in ons geval de houten balken – van het huis.
Ook het zogenaamde livingasaservicemodel krijgt in deze context een nieuwe dimensie. Als jonge gezinnen en oudere koppels in flexibele houten modules wonen die deel uitmaken van een grotere gemeenschap en waarvan de huur betaalbaar is omdat de modules in collectieve zelfbouwprojecten zijn gerealiseerd, dan bestaat de mogelijkheid om binnen de gemeenschap te verhuizen naar een woning die beter aansluit bij de veranderende levensfase, zonder de last van een dure aankoop of verkoop. Wonen wordt zo flexibeler en toegankelijker.
De principes van biogebaseerd en circulair bouwen fungeren als de ruggengraat van die zelfbouwgemeenschappen. Dat wil zeggen: bewust kiezen voor hout uit regionale bossen, isolatiematerialen van lokale landbouwgewassen en het implementeren van systemen voor waterrecuperatie en afvalverwerking op buurtniveau. En de kennis die nodig is voor dat duurzame bouwen wordt gedeeld binnen de gemeenschap, via workshops en ervaringsuitwisseling, vaak ondersteund door lokale experts en digitale platforms.
Voor mij is de toekomst van wonen in 2050 een toekomst waarin we letterlijk bouwen aan onze eigen buurten. Zélf bouwen. Met hout en met de principes van biogebaseerd en circulair bouwen als onze leidraad. Het is een toekomst waarin gemeenschapszin en duurzaamheid hand in hand gaan, en waarin wonen niet langer een individuele last is, maar een collectieve creatie.
In 2050 bouwen we wat mij betreft met andere woorden geen huizen, maar cultiveren we leefgemeenschappen die duurzaam geworteld en betaalbaar zijn voor iedereen.
Tim Luyten ontving De Houten Pen van Els Vandenberghe, directeur van Pixii. Hij is oprichter en zaakvoerder van Intopia, een bouwbedrijf gespecialiseerd in houtskeletwoningen datook zelfbouwpakketten aanbiedt om die woningen te realiseren.
